تفکر انتقادی چیست ؟ چرا تفکر انتقادی مهم است

تفکر انتقادی عبارتی است غنی و پرمفهوم که قدمت آن به 2500 سال قبل برمی گردد. در همه این سال ها بشر به این مفهوم اندیشیده که چگونه باید اطلاعات را بسنجد. تفکر انتقادی فرآیند ذهنی منضبط مفهوم سازی، بکارگیری، تجزیه و تحلیل، ترکیب، یا ارزیابی اطلاعات جمع آوری شده یا تولید شده توسط مشاهده، تجربه، تأمل، استدلال، یا ارتباط به عنوان راهنمای باور و عمل است.

با استفاده از تفکر نقادانه می توانید اطلاعات دریافتی را به درستی سنجیده و تنها از اطلاعاتی استفاده کنید که فکر می کنید درست هستند. اینگونه به ایده های درست عمل می کنید و زندگی را برای خود و دیگران زیباتر می کنید.س

در این مقاله قصد داریم در مورد 0 تا 100 تفکر انتقادی که یکی از 10 مهارت زندگی توصیه شده از سوی سازمان بهداشت جهانی است صحبت کنیم. در ادامه با ما همراه باشید.

تفکر انتقادی چیست؟

تفکر انتقادی یک تعریف واحد ندارد و برای هزاران سال است که توجه اندیشمندان را به خود جلب کرده است. چیزی که می توان گفت این است که “تفکر انتقادی توانایی تجزیه و تحلیل مؤثر اطلاعات و قضاوت آن ها بر پایه تجزیه و تحلیلی است که انجام داده ایم.”

برای یاد گرفتن مهارت تفکر انتقادی، باید هنگام مواجهه با اطلاعات از سوگیری ها و فرضیات اولیه خود آگاه باشید و هنگام ارزیابی منابع از استانداردهای ثابتی استفاده کنید. ما به هنگام دریافت اطلاعات جدید از تعصبات خود پیروی می کنیم و اگر اطلاعاتی با تعصبات ما مغایرت داشته باشد، احتمالا آن را قبول نمی کنیم یا به آن ارزش کافی نمی دهیم.

اما مهارت های تفکر انتقادی به شما کمک می کند:

• منابع معتبر را شناسایی کنید
• استدلال ها را ارزیابی کنید و بر آن اساس تصمیم گیری درستی داشته باشید
• دیدگاه های جایگزین را ارزیابی کنید
• آزمودن فرضیه ها بر اساس معیارهای استانداردسازی شده

تاریخچه تفکر انتقادی و نقادانه

تفکر نقادانه تازه نیست، اما در قرن 20 و به خصوص طی 40 سال گذشته توجه افراد بسیاری نسبت به آن جلب شده و بیش از پیش مورد استفاده قرار گرفته است. تفکر انتقادی همچنین به عنوان توانایی برای پرسش معنی شده است شده است. تصدیق و آزمایش مفروضات قبلی تشخیص ابهام؛ بررسی، تفسیر، ارزیابی، استدلال و تأمل؛ قضاوت و تصمیم گیری آگاهانه؛ و برای روشن کردن، بیان و توجیه مواضع، همه و همه بخش های مهمی از تفکر انتقادی هستند.

چرا تفکر انتقادی مهم است؟

تفکر انتقادی برای قضاوت در مورد منابع اطلاعاتی و ایجاد استدلال های خودمان مهم است. این رویکرد بر رویکردی منطقی، عینی و خودآگاه تأکید دارد که می تواند به ما در شناسایی منابع معتبر و تقویت نتیجه گیری کمک کند.

تفکر انتقادی در همه رشته ها و در تمام مراحل فرآیند تحقیق اهمیت دارد. انواع شواهد مورد استفاده در علوم انسانی ممکن است متفاوت باشد، اما مهارت های تفکر انتقادی به هر دو مربوط است.

در یک زمینه آکادمیک، تفکر انتقادی می تواند به شما کمک کند تا تعیین کنید که آیا یک منبع:

• عاری از سوگیری تحقیقاتی است
• شواهدی را برای حمایت از یافته های خود ارائه می دهد
• دیدگاه های جایگزین را در نظر می گیرد

در خارج از دانشگاه، تفکر انتقادی با سواد اطلاعاتی همراه است تا به شما کمک کند که نظرات خود را به طور منطقی شکل دهید و به طور مستقل و انتقادی با رسانه های مختلف تعامل داشته باشید.

نمونه های تفکر انتقادی

تفکر انتقادی می تواند به شما در شناسایی منابع قابل اعتماد اطلاعاتی که می توانید در مقاله تحقیقاتی خود به آنها استناد کنید کمک کند. همچنین می‌تواند روش‌های تحقیقی شما را واکاوی و استدلال‌های شما را بیان کند.

در خارج از دانشگاه، تفکر انتقادی می تواند به شما کمک کند که هم از سوگیری ها و مفروضات خود و هم دیگران آگاه شوید. در ادامه چند مثال از تفکر انتقادی در مکان های دیگر می زنیم که به شما کمک می کنند “تفکر نقادانه” را بهتر بشناسید.

نمونه علمی

مثال: تفکر انتقادی خوب در زمینه دانشگاهی

شما در حال نوشتن یک مقاله تحقیقاتی در مورد نوآوری های اخیر در درمان دیابت هستید. شما مقاله ای را می خوانید که ادعا می کند نتایج مثبتی به دست آورده که یک درمان خانگی در بهبود دیابت موثر است. شاید در وهله اول نتایج تحقیق چشمگیر است و به نظر می رسد کاری نوآورانه و علمی باشد.

با این حال، هنگامی که تحقیقات بیشتری انجام دهید و یافته های این مطالعه را با سایر تحقیقات فعلی مقایسه می کنید، متوجه می شوید که نتایج نادرست به نظر می رسند. به همین علت مجدداً مقاله را تجزیه و تحلیل می ‌کنید و از منابعی که ذکر می‌ شود دیدن می ‌کنید.

متوجه می‌شوید که این تحقیق توسط شرکت دارویی که این درمان را انجام می دهد تأمین مالی شده است. به همین دلیل، باید نسبت به نتایج آن شک و تردید داشته باشید و در نهایت تشخیص می دهید که تحقیقات مستقل بیشتری برای تأیید یا رد این تحقیق لازم است.

مثال: تفکر انتقادی ضعیف در زمینه دانشگاهی

شما در حال تحقیق مقاله ای در مورد تأثیر فناوری بی سیم بر کشورهای در حال توسعه هستید که قبلاً زیرساخت های ارتباطی در مقیاس بزرگ نداشتند. شما مقاله ای را خواندید که به نظر می رسد فرضیه شما را تأیید می کند: تأثیر آن عمدتاً مثبت است. شما به جای ارزیابی روش تحقیق، یافته ها را به صورت غیرانتقادی می پذیرید.

در این مثال، شما در تعامل انتقادی با منبع شکست خورده‌اید و در پذیرش نتیجه‌گیری آن بر اساس اعتقادی که قبلاً داشته‌اید، تعصب نشان داده‌اید.

نمونه های غیر آکادمیک و غیر علمی

مثال: تفکر انتقادی خوب در زمینه غیر آکادمیک

شما می خواهید امنیت خانه خود را بالاتر ببرید. فرض کنید می خواهید یک سیستم هشدار نصب کنید اما مطمئن نیستید که چه مارکی قابل اعتمادترین است. شما وب سایت های فروش سیستم دزدگیر خانه را جستجو می کنید و مقاله بررسی یک دزدگیر را پیدا می کنید. در نگاه اول بررسی مثبت است. نصب دزدگیر آسان و قابل اعتماد به نظر می رسد.

تفکر انتقادی در اینجا اینگونه است که پس از مطالعه مقاله، مروری بر نظرات خریداران در یک سایت دیگر مقایسه کنید. متوجه می شوید که این بررسی ها چندان مثبت نیستند و خریداران خیلی از خرید خود راضی نیستند. برخی از مشتریان در نصب دزدگیر با مشکل مواجه شده اند و برخی نیز گفته اند که دزدگیر بدون هیچ دلیل مشخصی فعال می شود.

شما دوباره به مقاله اصلی مراجعه می کنید و متوجه می‌شوید که عبارت “محتوای تبلیغاتی” با حروف کوچک زیر موضوع مقاله نمایش داده می شود. بر این اساس نتیجه می گیرید که این مقاله تبلیغاتی است و بنابراین منبع بی طرفی نیست.

مثال: تفکر انتقادی ضعیف در زمینه غیر آکادمیک

شهر شما با یک مشکل طرف شده است که باعث شده سیستم آبرسانی مختل شود. در این حالت شهردار می گوید که تقصیر مسئولین اداره آب و فاضلاب است و اداره آب و فاضلاب می گوید این اتفاق به دلیل ترکیدگی یک لوله اصلی قدیمی رخ داده که شهرداری بودجه تعمیر آن را تامین نکرده است. اما شما طرفدار شهردار هستید و به همین علت بدون تفکر نقادانه حرف های بدون مدرک او را قبول می کنید. این یک مثال از تفکر غیرانتقادی غیرآکادمیک است.

چگونه انتقادی فکر کنیم؟

هیچ راه مشخصی برای تفکر انتقادی وجود ندارد. همه چیز به نحوه تعامل شما با اطلاعات به نوع منبعی که استفاده می کنید و اطلاعاتی که نیاز دارید بستگی دارد.

با این حال، هنگام مواجهه با اطلاعات، می توانید با پرسیدن سؤالات خاصی با منابع به روشی سیستماتیک و انتقادی درگیر شوید. مثلا همیشه قبل از پذیرفتن استدلال های دیگران، رقبا را بررسی کرده و از صحت و سقم ادعاهای آنان آگاه شوید. تکیه بر منابع همیشه بهترین راهکار برای تفکر نقادانه است.

تفکر انتقادی همچنین مستلزم آگاهی از تعصبات خود است، نه فقط تعصبات دیگران. اینگونه می دانید که در چه مواقعی باید اطلاعات را با دقت بیشتری بررسی کنید.