در این مقاله می خواهیم در رابطه با تاثیر طلاق بر کودکان و نوجوانان صحبت کنیم چرا که برای بسیاری از مردم، طلاق اغلب تنها گزینه بوده و شکی نیست که طلاق یک موقعیت بسیار استرس‌زا برای همه افراد درگیر (زن و شوهر و فرزندان) به وجود می آورد. این موضوع در مورد کودکانی که والدینشان طلاق می‌گیرند نیز صدق می‌کند. به‌ویژه بچه‌های کوچک‌تر که به‌طور کامل نمی‌دانند چرا ساختار خانواده‌شان در حال فروپاشی است. زمانی که والدین طلاق می‌گیرند، می‌تواند برای فرزندان چالش‌برانگیز باشد و تاثیرات بدی بر ذهن فرزرند می گذارد.
بسیاری از کودکان به طرق مختلف با این مشکل کنار می‌آیند و ممکن است به دلیل این تجربه آسیب‌زا تغییراتی را در رفتار خود نشان دهند. اگر در حال تجربه طلاق هستید، مهم است که تأثیر آن بر فرزندتان را به خاطر بسپارید، بنابراین حمایت از او در این دوران چالش‌برانگیز ضروری است.
چگونه طلاق بر کودکان در سنین مختلف تاثیر می‌گذارد؟
وقتی والدین کودک طلاق می‌گیرند، کودک می‌تواند احساس کند که تمام دنیای آن‌ها زیرورو شده است. ممکن است این زمان برای یک کودک گیج‌کننده و آسیب‌زا باشد و سلامت روان او آسیب ببیند. کودکان در سنین مختلف ممکن است فرآیند طلاق را به‌طور متفاوتی انجام دهند.
- کودکان خردسال بین 3 تا 8 سال ممکن است به‌طور کامل درک نکنند که چرا پویایی خانواده آن‌ها تغییر کرده است و ممکن است آن‌ها را در مورد اینکه چرا باید بین دو خانه متفاوت بروند سردرگم کند. آن‌ها همچنین ممکن است بترسند که یکی از والدین یا هر دو در صورت دست کشیدن از دوست داشتن یکدیگر، از دوست داشتن آن‌ها دست بکشند. مغز در سنین خردسالی به‌طور کامل رشد نکرده است و اغلب درک برخی از مفاهیم ممکن است دشوار باشد. احساسات بزرگ‌سالان ممکن است برای کودکان خردسال که اغلب چیزها را با دنیای بچگانه خود می‌بینند پیچیده باشد. آن‌ها ممکن است درک نکنند که دلایل پیچیده‌ای برای جدایی والدینشان وجود دارد. یکی از تاثیر طلاق بر کودکان است
- کودکان کمی بزرگ‌تر بین 8 تا 12 سال با والدین مطلقه ممکن است نگران باشند که ازهم‌پاشیدگی خانواده آن‌ها تقصیر آن‌ها باشد. آن‌ها ممکن است مانند کودکان خردسال برای درک دلایل پیچیده طلاق دچار مشکل شوند و ممکن است ترس داشته باشند یا تصور کنند کار اشتباهی انجام داده‌اند که باعث جدایی والدینشان شده است. چنین سنی نیز تاثیر طلاق بر کودکان محسوب می شود
- نوجوانان ممکن است احساسات خود را متفاوت بیان کنند. برخلاف کودکان خردسال، آن‌ها آنچه را که در حال رخ دادن است می‌فهمند. آن‌ها ممکن است احساسات خود را در مورد موقعیت از طریق خشم یا رفتارهای سرکشانِ ابراز کنند. نوجوانان همچنین ممکن است یک یا هر دو والدین را به خاطر بروز این اتفاق سرزنش کنند. این مورد تاثیر طلاق بر نوجوانان است
مشکلات رفتاری کودکان ناشی از طلاق والدین
معمولاً کودک در حین یا پس از طلاق دچار مشکلات رفتاری می‌شود. بسیاری از والدین ممکن است سعی کنند غیبت والدین دیگر را با اجازه دادن به فرزندان به‌گونه‌ای که می‌خواهند رفتار کنند، جبران کنند. این ممکن است منجر به از بین رفتن نظم و انضباط یا بی‌بندوباری شود که در آن کودک هیچ مرز رفتاری ندارد.
علاوه بر این، احساس خشم، نگرانی، غم، سردرگمی و سرخوردگی به رفتار کلی کودک کمک می‌کند. کودکان در سنین پایین نمی‌توانند موقعیت‌ها را به‌طور کامل از دیدگاه دیگران درک کنند، زیرا بخشی از مغز که این فرآیند فکری را مدیریت می‌کند به‌طور کامل توسعه‌نیافته است.
این بدان معنی است که آن‌ها فقط چیزها را از منظر خود می‌بینند و در نتیجه ممکن است رفتار نامنظم داشته باشند. کودکان خانواده‌های مطلقه ممکن است شروع به بروز دادن احساسات خود کنند. این می‌تواند منجر به اختلالات سلوک، رفتار تخریبی و اقدام تکانشی شود. علاوه بر این، کودکانی که والدین بیولوژیکی آن‌ها طلاق گرفته‌اند، بیشتر درگیر درگیری در خارج از خانه خود می‌شوند.
مشکلات روحی و روانی
وقتی والدین کودک طلاق می‌گیرند، ممکن است منجر به مشکلات روانی کودک شود. همان‌طور که در برنامه‌های نظرسنجی و آزمایش‌های طلاق والدین و سلامت روان کودک گزارش‌شده است، طلاق والدین بر برخی از کودکان بیش از دیگران تأثیر منفی می‌گذارد. برخی از کودکان ممکن است اثرات کوتاه‌مدتی را تجربه کنند، درحالی‌که برخی دیگر ممکن است در صورت عدم‌حمایت عاطفی مناسب، مشکلات طولانی‌مدت بیشتری را تجربه کنند.
جدایی والدین شواهدی دارد که نشان می‌دهد احتمال بروز مشکلات سلامت روان در جوانان را افزایش می‌دهد. مطالعات نشان داده است که کودکان بین 7 تا 14 ساله که والدینشان طلاق گرفته‌اند 16 درصد بیشتر در معرض ابتلا به مشکلات سلامت روانی از جمله اضطراب و افسردگی هستند.
برخی از این شرایط سلامت روان ممکن است منجر به رفتارهای پرخطر شود. بزرگ‌سالان جوانی که طلاق والدین را پشت سر گذاشته‌اند، بیشتر در فعالیت‌های پرخطر شرکت می‌کنند، ازجمله سوءمصرف مواد و فعالیت‌های جنسی مانند خود ارضایی یا در مواردی مقاربت.
علاوه بر این، طلاق همچنین ممکن است باعث شود کودک احساس کند:
· اضطراب عمومی در مورد ترتیبات زندگی ناپایدار آن‌ها.
· افسردگی در مورد تجربه آسیب‌زا که با آن روبرو شده‌اند.
· فشار برای رسیدگی به مسئولیت‌های اضافی در خانه.
· احساس گناهی که ممکن است در صورت سرزنش کردن خود به خاطر اتفاقی که رخ‌داده به وجود بیاید.
· تنهایی چون ممکن است به‌اندازه قبل با هر دو والدین وقت نگذرانند.
· خشم نسبت به پدر و مادر به خاطر از هم پاشیدن خانواده.
تأثیرگذاری بر عملکرد تحصیلی
اغلب استرس ناشی از طلاق می‌تواند بر نمرات تحصیلی کودک تاثیر منفی بگذارد. اغلب این استرس می‌تواند باعث مشکل در تمرکز بر روی کار مدرسه و رفتارهای سرکشانِ شود که می‌تواند منجر به نمرات ضعیف و عملکرد تحصیلی ضعیف شود. مطالعات نشان داده است که کودکانی که مجبور به کنار آمدن با طلاق بوده‌اند، به‌طور متوسط نمرات پایین‌تری نسبت به کودکانی که از خانواده‌های باثبات آمده‌اند، کسب کرده‌اند. اگر متوجه شدید که تحصیلات یک کودک به دلیل پویایی خانواده ازهم‌گسیخته شروع‌شده است، باید از آن‌ها حمایت شود تا در این دوره چالش‌برانگیز کار کنند.
راه‌هایی برای حمایت از کودکان که فرزند طلاق هستند
وقتی طلاق رخ می‌دهد، گرفتار شدن در استرس و درام این روند برای والدین آسان است و اغلب، تأثیر آن بر زندگی کودک فراموش می‌شود. برای اکثر کودکان، این روند می‌تواند به همان اندازه استرس‌زا باشد، بنابراین حمایت از آن‌ها تا حد امکان و تلاش برای حفظ زندگی خانوادگی تا حد امکان ضروری است. شما می‌توانید کارهایی را انجام دهید تا سعی کنید این روند را تا حد امکان برای آن‌ها آسان کنید و به آن‌ها احساس راحتی کنید، مانند:
- زمان باکیفیتی را با آن‌ها بگذرانید: هر چه زمان و توجه بیشتری به فرزندتان در این دوره چالش‌برانگیز بدهید، او احساس ارزشمندی بیشتری خواهد کرد. گذراندن زمان بیشتر با آن‌ها ممکن است به کاهش هرگونه رفتار نامطلوب که ممکن است در نتیجه طلاق ایجاد شود کمک کند.
- از قرار دادن فرزندان در وسط بپرهیزید: والدین بودن به این معنی است که باید فرزندان خود را در هنگام طلاق اولویت‌بندی کنید و اطمینان حاصل کنید که برای توجه و قدردانی فرزندتان با همسر سابق خود رقابت نمی‌کنید. انجام این کار فقط بر فرزند شما تأثیر منفی می‌گذارد.
- صادق باشید: سعی کنید تا حد امکان با فرزندان خود صادق باشید تا آن‌ها بتوانند بفهمند چه اتفاقی می‌افتد. از ساختن داستان برای توضیح هر چیزی خودداری کنید. همان‌طور که کودک بزرگ می‌شود، از صداقت قدردانی می‌کند.
- به آن‌ها یادآوری کنید که آن‌ها را دوست دارید: اگرچه ممکن است احساس کنید این امر بدیهی است، اما تقویت فرزندتان مبنی بر اینکه در زمان سختی دوستش دارند به او اطمینان می‌دهد و باعث می‌شود احساس امنیت کند.
- از سرزنش کردن خودداری کنید: در طول یا بعد از طلاق، احساسات ممکن است بالا برود و سرزنش والدین دیگر آسان شود. از انتقال نظرات خود به فرزندتان بپرهیزید و در مقابل او بی‌طرف باشید.
- سعی کنید روال‌ها را حفظ کنید: رعایت روال‌های از قبل تعیین‌شده می‌تواند به حفظ مقداری نرمال کمک کند. این می‌تواند باعث شود کودک در یک دوره مخرب زندگی خود احساس امنیت بیشتری کند.
- به آنچه آن‌ها می‌گویند گوش دهید: ازآنچه فرزندتان به شما می‌گوید بی‌اعتنا نباشید. به آنچه آن‌ها می‌گویند گوش دهید، به‌خصوص زمانی که توضیح می‌دهند که چه احساسی دارند. از صحبت کردن درباره آن‌ها بپرهیزید و اجازه دهید آزادانه و بدون قضاوت صحبت کنند.
- به آن‌ها اجازه دهید بدانند که برای صحبت در مورد احساسات خود مطمئن هستند: هر طور که احساس می‌کنند مشکلی ندارد به آن‌ها یادآوری کنید و آن‌ها را تشویق کنید تا در مورد احساسات خود صحبت کنند. یک راه عالی برای انجام این کار این است که ابتدا در مورد احساسات خود با آن‌ها صحبت کنید، بنابراین شما الگوی مثبتی می‌سازید.
نتیجه‌گیری
حتی در مشارکتی‌ترین طلاق‌ها، همه‌چیز می‌تواند سخت و حساس شود. بحث طلاق موضوع آسانی نیست. در ادامه به بررسی چند نکته دیگر برای کمک به آن‌ها برای مقابله با عواقب طلاق برای فرزندان می‌پردازیم.
فرزندتان را تشویق کنید تا با شما صحبت کند. توضیح دهید که شما مکانی امن برای به اشتراک گذاشتن هرگونه احساسی هستید که ممکن است داشته باشند. سپس، مهم‌تر از همه، با گوش باز به هر چیزی که آن‌ها برای گفتن دارند گوش دهید.
در صورت نیاز برای کمک تماس بگیرید. ما ارائه‌کننده خدمات روانشناسی هستیم و اگر شما نیاز به کمک دارید می‌توانید از طریق راه‌های ارتباطی با ما تماس بگیرید. پس از بررسی‌های اولیه توسط مشاور رایگان ما، می‌توانید نوبت خود را رزرو کنید.
با خودت مهربان باش. فرزند شما نیاز دارد که شما قوی و متمرکز باشید. بااین‌حال، شما فقط یک انسان هستید. این کاملاً خوب است و حتی تشویق می‌شود که احساسات خود را در مقابل فرزندان خود نشان دهید. نشان دادن احساسات خود احتمالاً به فرزندان شما کمک می‌کند تا او نیز احساسات خود را به‌خوبی بروز دهد.
